Citroën is al zeer lang actief in België. Sinds 1924 om juist te zijn. Meer zelfs, Brussel was het eerste Citroënfiliaal buiten Frankrijk. In 1926 ging er een werkplaats van start in Vorst voor de productie van diverse modellen (oa de DS, 2CV, Ami6). Maar het mooiste moest nog komen: meerbepaald in 1934. Toen verrees er een prachtig staaltje van moderne architectuur aan het IJserplein te Brussel. Geen toeval dat dit gebouw opgetrokken werd op deze droomlocatie: centrum Brussel, naast het kanaal, aan de statige en belangrijke lanen.
Het gebouw met een grondoppervlakte van 16.500m² beschikte over een zeer ruimtelijke toonzaal, die uitgaf op het drukbezochte IJserplein, en daarachter een groot garagegedeelte met werkplaats, magazijnen en kantoren. Dat werd gedurende al die tijd de hoofdzetel van Citroën in België, dat de diverse diensten kon groeperen en in z’n beginjaren zelfs het grootste benzinestation van Europa was.
Gestileerde aërodynamica
Vanuit stilistisch oogpunt paste dit gebouw geheel in de functionele logica van de industriële architectuur van de jaren dertig. Ijzer en glas waren de primaire bouwmaterialen. Decoratie was totaal afwezig. De schaal en het gedurfde concept bezorgen dit gebouw een grote expressiviteit. Lees: wie daar passeert, kan er niet naast kijken. Citroën België heeft dit pareltje maar al te graag gebruikt in divers publicitair materiaal. Citroën, als avant-gardistische autobouwer, was al die tijd de logische bewoner van een dergelijk gebouw. In zo’n gebouw kon toch geen Japanner of Koreaan huizen.
Een toonbeeld van de vooruitgangsgedachte
De toonzaal van 17 op 76 meter was oorspronkelijk 25 meter hoog en werd geconcipieerd als een monumentale vitrine in de vorm van een arena, uitgevend op de hoek van het IJzerplein en de Willebroekkaai. De afwerking met glasroosters accentueerde (vóór de verbouwing) de aërodynamische vorm van het bouwvolume. De speciale komeetvorm van de showroom was als het ware de monumentale uitdrukking van de avant-gardistische technieken die Citroën als vrijwel eerste autoconstructeur (vanaf 1934) toepaste in z’n beroemde "traction-avant" met het zelfdragend koetswerk in staal en oog voor aërodynamica.
“In zo’n gebouw kon toch geen Japanner of Koreaan huizen.”Ook uniek en baanbrekend was de verbinding tussen toonzaal en het reusachtige achtergelegen technisch gedeelte, goed voor 90% van de oppervlakte. Deze verbinding was een centrale, ‘hangende’ stalen straat van 12 meter breed. Door de veelvuldige beglazing met grote vierkante vensters, alsook zijwanden in glasdallen, werd een maximale lichtinval gewaarborgd.
Een nieuwe bestemming
Citroën heeft daar al die tijd goed gezeten. Het kon zich geen betere locatie bedenken voor de vestiging van een auto-dealer. Een maximale zichtbaarheid met daar bovenop de rode karakteristieke neonreclame en het Citroën-logo.
Binnen afzienbare tijd zal Citroën deze prachtige locatie evenwel verlaten. Allicht met pijn in het hart. De stad Brussel zal dit monumentale gebouw transformeren naar een museum van moderne en hedendaagse kunsten. Een samenwerking met het toonaangevende Franse Centre Pompidou. Ook wel een logische bestemming voor dit gebouw. De opening is voorzien in 2020.
