We staan met z’n allen wéér meer in de file. Dat bevestigen de cijfers uit het jaarrapport van het Vlaams Verkeerscentrum. 2024 was het zwaarste filejaar ooit. Meer regen, veel meer ongevallen en een hele reeks grote wegenwerken zijn de oorzaak.

Totale stilstand - zo omschrijf je filedagen met meer dan 200 kilometer file het best. Vorig jaar waren er zo maar liefst 60 dagen. Dat is een verdrievoudiging op amper twee jaar tijd. Tijdens de ochtendspits stond er gemiddeld 159 kilometer file, ’s avonds was dat nog steeds 145 kilometer. Tien van de twaalf maanden sneuvelden filerecords. Vooral november 2024 sprong eruit en gaat de geschiedenis in als de zwaarste filemaand ooit.

Meer onderweg in het weekend

Er is niet alleen meer file in de week, maar ook in het weekend. Volgens het Vlaams Verkeerscentrum is er dan meer verkeer. Er was 1,3% meer zaterdagverkeer dan in 2023. Op zondag was er 2,4% meer verkeer dan een jaar eerder. Zowel personenwagens als vrachtwagens dragen bij aan die toename.

Opvallend is ook dat er steeds meer ‘hinderongevallen’ zijn. Elke werkdag wordt gemiddeld 26 keer een snelweg deels afgesloten. In november piekte dat gemiddelde op 33 keer per dag.

De drukste momenten zijn dinsdag- en donderdagochtend, maar maandagochtend sluit steeds vaker aan bij die kopgroep. In Gent is er zelfs geen verschil meer en zijn alle dagen slecht.

“een verdrievoudiging op amper twee jaar tijd”

Antwerpen blijft koploper in de fileproblematiek. Op de buitenring tussen Borgerhout en Antwerpen-Oost passeren elke dag 126.000 voertuigen. Nergens staat er meer file. Ook andere snelwegen – zoals de E17, de E19 tussen Antwerpen en Brussel, de E40 tussen Brussel en Aalter en de E313 tussen Antwerpen en Ranst – blijven structureel overbelast. Maar de meeste stijging is er om Brussel. Daarvoor zijn de ingrijpende werkzaamheden op en rond de Ring verantwoordelijk. De renovatie van het viaduct in Vilvoorde zal er immers zo maar eventjes 8 jaar (!!) in beslag nemen.

Slimme verkeersregeling is te dom

Het Vlaams Verkeerscentrum heeft ruim 5000 detectielussen en 1700 camera’s om het verkeer in de gaten te houden. Dat zegt dat het met dynamische wegsignalisatie (tekstborden, rijstrooksignalisatie, spitsstroken en veranderende maximumsnelheden) het verkeer zo vlot en veilig mogelijk probeert te houden. De cijfers lijken echter te suggereren dat het daar schromelijk in faalt. Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder (N-VA) kondigde inmiddels een forse modernisering van het systeem aan. Kunstmatige intelligentie, meer gegevens en een snellere dataverwerking moeten soelaas brengen.

Inmiddels duikt ook het spook van de slimme kilometerheffing weer op. Volgens experts kan een kilometerheffing het verkeer reguleren en autogebruik afremmen. Het loont de moeite om aan te halen dat die argumentatie ook werd gebruikt bij de invoer van de invoer van een kilometerheffing voor vrachtwagens die inmiddels al jaren in voegen was. Ze levert de staatskas in de eerste plaats miljarden op - kosten die uiteindelijk door de consument worden gedragen. Een aantoonbaar verschil op de verkeersdrukte kon op geen enkele manier gestaafd worden.