In poging om de verkeersonveiligheid aan te pakken stelde de Vlaamse regering in het verleden een lijst op met ‘zwarte punten’. Plaatsen waar regelmatig ongelukken gebeurden en gewonden of doden te betreuren vielen. Niet minder dan 809 waren het er. Ze zouden systematisch weggewerkt worden. Aanpassingen aan de inrichting en de infrastructuur moest ze veiliger maken.

Zwarte punten nog altijd niet weggewerkt

Intussen is het plan bijna 18 jaar oud en zijn nog steeds niet alle oorspronkelijke punten aangepakt. De Vlaamse regering wijzigde in de tussentijd ook de methode om de verkeersonveilige punten te bepalen. In plaats van vast te houden aan de originele lijst die in steen gebeiteld lijkt, stelt ze regelmatig een nieuwe lijst op. Die is gebaseerd op de jongste ongevalgegevens. De lijst werd deze maand geactualiseerd op basis van de ongevalcijfers uit de periode 2015 - 2017.

In 2018 stonden 213 punten op de lijst, maar nu is dat plots opgelopen tot 314 punten. Dat heeft in de eerste plaats te maken met een nieuwe berekeningsmethode van het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD).

Gewonde fietser weegt zwaarder door dan dode automobilist

Een kruispunt komt nog steeds op de zwarte lijst wanneer er minstens drie ongelukken per jaar gebeuren en het een score van 15 punten of meer haalt. Die punten worden bepaald door het aantal slachtoffers dat er valt en de ernst van de verwondingen. Een dodelijk slachtoffer weegt met 5 punten op het resultaat, een zwaargewonde met 3 punten en een lichtgewonde met 1 punt.

De regering besliste echter dat ongelukken met zwakke weggebruikers voortaan zwaarden zouden doorwegen. Die krijgen een ‘verhogingsfactor’ van 1,7. Dat heeft als resultaat dat meer plaatsen de 15-punten drempel overschrijden, maar het heeft ook het perverse effect dat een dode automobilist als minderwaardig wordt aanschouwd. Onder meer de Fietsersbond en Groen reageerden positief op de nieuwe berekeningsmethode.

Zwakke weggebruikers krijgen voorrang

Om precies te zijn, wordt een verkeerspunt waar in het verleden 2 fietsers het leven lieten op de lijst met zwarte punten gezet, maar een plaats waar in dezelfde periode 2 automobilisten verongelukten niet. De formule waardeert na toepassen van de verhogingsfactor zelfs een zwaargewonde fietser of voetganger hoger (de score is 5,1) dan een automobilist die verongelukt. Daardoor werkt een kruispunt waarop drie voetgangers gewond geraken zich op de lijst met zwarte punten, maar één waar twee dodelijke slachtoffers in een auto te betreuren waren niet.

De Vlaamse overheid gaat met andere woorden wel voor een verlaging van het aantal verkeersslachtoffers, maar de veiligheid van de automobilist is daarin niet meteen een prioriteit. Erg succesvol bleek de strategie tot op heden overigens niet, want het jongste jaar steeg het aantal slachtoffers in België gevoelig.

Het onveiligste kruispunt van Vlaanderen

Het onveiligste kruispunt van Vlaanderen is dat van de A12 met de Cleydaellaan in Aartselaar. Dat kruispunt scoorde in de jongste berekening zo maar eventjes 81,3 punten. Plannen voor een aanpassing van het kruispunt met een ondertunneling zijn er al jaren, maar werden nog niet uitgevoerd.