De sector van de rijscholen ligt onder vuur. Consumentenorganisatie Testaankoop onderzocht de algemene voorwaarden van dertien rijscholen, en de resultaten zijn schokkend. Misbruik, onwettelijke bepalingen en klantonvriendelijke regels blijken schering en inslag. Testaankoop heeft een klacht ingediend tegen twaalf rijscholen.

Testaankoop stelt zich ernstige vragen bij de manier waarop rijscholen werken. Alle dertien rijscholen die onderzocht werden, hanteerden oneerlijke of zelfs illegale voorwaarden. Testaankoop heeft hen aangeschreven om veranderingen door te voeren, maar slechts eentje heeft zijn voorwaarden effectief aangepast. Tegen de twaalf andere heeft de consumentenorganisatie een klacht ingediend bij de Economische Inspectie. 

Ziekte of overlijden? Betaal maar 

Een van de meest schrijnende vaststellingen is het harde annuleringsbeleid. Leerlingen worden bij sommige rijscholen verplicht om minstens zeven dagen op voorhand hun les te annuleren. Lukt dat niet? Pech, dan moeten ze betalen. Zelfs een doktersbriefje of overlijdensattest wordt niet aanvaard. Dit betekent dat wie plots ziek wordt of een dierbare verliest, nog altijd de volle pot betaalt voor een rijles die hij of zij onmogelijk kan volgen. 

“blijkbaar hebben deze rijscholen lak aan de wetgeving en consumentenrechten”

“Dit is niet puur theoretisch. Deze situaties hebben zich echt voorgedaan. Nochtans is ziekte – en zeker overlijden – uiteraard overmacht waarvoor de leerling-bestuurders niet gestraft mogen worden”, vindt Laura Clays, woordvoerster van Testaankoop.
Het toppunt is dat de rijscholen voor zichzelf andere en veel soepelere regels hanteren. Rijscholen kunnen op het laatste moment annuleren wegens ziekte, slechte weersomstandigheden of andere redenen, zonder dat de leerling hiervoor enige compensatie krijgt. Een vorm van contractuele uitbuiting waarbij de klant altijd aan het kortste eind trekt.

Wettelijke verplichtingen? Niet voor rijscholen

Naast klantonvriendelijke praktijken, stelde Testaankoop ook flagrante schendingen van de wet vast. Zo houden twaalf van de dertien onderzochte rijscholen zich niet aan de sinds 2023 verplichte gratis herinnering bij laattijdige betalingen. Dit betekent dat leerlingen extra kosten aangerekend krijgen, zonder dat ze eerst kosteloos herinnerd worden aan hun schuld.

Maar het wordt nog erger. Vijf rijscholen nemen in hun algemene voorwaarden op dat ze op elk moment eenzijdig hun prijzen of voorwaarden mogen aanpassen. Dit is wettelijk verboden, maar blijkbaar hebben deze rijscholen lak aan de wetgeving en consumentenrechten. Drie rijscholen verklaren in hun voorwaarden dat ze “niet verantwoordelijk zijn voor de correctheid van de informatie die ze verstrekken.” Toch vrij essentieel voor een opleidingsinstelling…

Tijd voor strenge maatregelen

Het onderzoek schetst een sector die vasthoudt aan praktijken die zowel ethisch als wettelijk onaanvaardbaar zijn. Testaankoop pleit voor een strengere regulering. “Dat er zo wijdverspreid misbruiken worden gevonden, wijst op een disfunctioneren in de sector. Er zijn meer controles nodig. En waarom zelfs geen specifieke richtlijnen?”, vraagt Laura Clays zich af. 

“Daarom hebben we ook een aantal voorstellen gestuurd naar de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en naar de federale en regionale ministers van Mobiliteit, om hen op de hoogte te brengen van onze resultaten en van de noodzaak om leerling-bestuurders beter te beschermen.” Het wordt tijd dat de rijscholen in kwestie wakker worden, vooraleer de overheid hen dwingt om dat te doen.