Is het te wijten aan een gebrek aan middelen, onkunde of ‘autohaat’? Op het vlak van auto’s scoren zowel Brussel als Wallonië slechte punten voor hun beleid van de afgelopen jaren. In dit derde en voorlaatste deel van onze terugblik: het arrogante mobiliteitsplan van Brussel en de mislukte lage-emissiezone in ‘laadpaalwoestijn’ Wallonië.

BRUSSEL

Good Move of Bad Move?

In 2022 introduceerde Brussel een nieuw mobiliteitsplan met de arrogante naam Good Move, een verzinsel van de partijen Groen en Ecolo. Of dat zo’n goede zet was, valt te betwijfelen. Vandalisme, rellen met ontevreden buurtbewoners, lange files op grote verkeersassen: het circulatieplan is op zijn minst gecontesteerd. 

De bedoeling is om doorgaand verkeer binnen de zogenaamde Vijfhoek (de zone binnen de Kleine Ring) tegen te gaan. Het gevolg is dat veel automobilisten niet meer in Brussel willen rijden, en wellicht was dat het werkelijke doel. De regionale minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) heeft alle vertrouwen in het Good Move-plan. 

Belasting voor Vlaamse pendelaars

Hoewel Brussels minister van Financiën en Begroting Sven Gatz (Open Vld) zichzelf schaamteloos omschrijft als ‘een professional’ is de Brusselse begroting allesbehalve professioneel. In 2023 heeft het Brussels Gewest 34 procent meer uitgegeven dan er binnenkwam. Ook het Rekenhof uitte ernstige twijfels bij de Brusselse financiën. 

Gatz wil het begrotingsgat onder meer dichten met een zogezegd slimme kilometerheffing. Onder de noemer SmartMove – alweer zo’n totaal misplaatste marketingterm – wil hij de Vlaamse en Waalse pendelaars extra laten betalen om in Brussel te mogen rijden. Immers: de pendelaars betalen personenbelasting in het gewest waar ze wonen en daar profiteert Brussel niet van. Momenteel zit de Brusselse kilometerheffing in de koelkast, want het idee botst uiteraard op veel tegenstand …

Verboden te parkeren voor historische gebouwen

Voormalig Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed Pascal Smet (Vooruit) ziet liever gebouwen dan auto’s. Sinds 2023 mogen auto’s niet meer op straat parkeren voor geklasseerde gebouwen en monumenten. Die auto’s verstoren het uitzicht als je een foto wilt nemen, luidt de redenering. De maatregel geldt ook voor privéwoningen die geklasseerd zijn. Alsof er in Brussel te veel parkeerplaatsen zijn… 

Minder parkeerplaatsen

In het Good Move-plan staat trouwens dat er tegen 2030 maar liefst 65.000 Brusselse publieke parkeerplaatsen – één op de vier – moeten verdwijnen. Hoeveel parkeerplaatsen er in deze regeerperiode al geschrapt werden, dat weet minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) niet. Het Brusselse mobiliteitsbeleid lijkt dan ook meer op een rondje blind autopesten waarbij niet nagedacht wordt over de gevolgen.

Verbod op diesel- en benzinewagens

“veel automobilisten niet meer in Brussel willen rijden, en wellicht was dat het werkelijke doel”

De Brusselse regering legde een agenda vast voor de uitfasering van auto’s op fossiele brandstoffen in de LEZ. Wie met een diesel- of benzinewagen rijdt, is over enkele jaren niet meer welkom in Brussel. Heel wat automobilisten zullen zo in de problemen komen voor hun verplaatsingen. Vanaf 2030 mogen zelfs de modernste dieselwagens (Euro 6d-norm, inclusief hybride) niet meer binnen. Voor benzinewagens (inclusief hybride, lpg en cng) eindigt het verhaal in 2035 (Euro 6d-norm). Het is duidelijk dat de Brusselse regering streeft naar minder auto’s en daar wil ze zelfs voor betalen. Er is een premie van 1.000 euro voor Brusselaars die de nummerplaat van hun auto laten schrappen (de Bruxell’Air-premie).

WALLONIË

De laadpaalwoestijn

Een grote uitdaging in de transitie naar elektrische auto’s is de uitrol van het publieke laadnetwerk. Die verloopt in Wallonië niet bepaald vlot. Volgens het Belgian Mobility Dashboard staan er maar een kleine 2.100 laadstations in Wallonië. Vooral in de kleinere Waalse gemeentes vind je amper laadinfrastructuur. Honderdvijftig gemeentes tellen minder dan vijf laadstations en vijfentwintig daarvan zelfs geen enkel. 

De oorzaken? Er zijn minder elektrische (bedrijfs)wagens in Wallonië en in landelijke streken is het gemakkelijker om thuis een laadpaal te plaatsen. Maar de overheid doet ook gewoon te weinig. Nochtans is dit belangrijk, onder meer voor het toerisme. Philippe Henry (Ecolo), de Waalse minister van Mobiliteit, plant een inhaalbeweging en wil tegen 2026 3.700 nieuwe laadstations toevoegen.

Eén grote lage-emissiezone … of toch niet?

Wel of geen lage-emissiezone? Ook Wallonië twijfelt of dit eigenlijk wel zin heeft. Al vijf jaar geleden werd besloten om heel Wallonië te transformeren tot een grote lage-emissiezone, de grootste van Europa zelfs. De invoering werd meermaals uitgesteld tot 1 januari 2025. Toch geen eerlijke maatregel en “niet gerechtvaardigd vanuit milieuoogpunt”, klinkt het nu plots bij Waals milieuminister Céline Tellier (Ecolo). Het hele idee werd ‘toevallig’ vlak voor de verkiezingen afgevoerd. 

Mislukte hervorming autofiscaliteit

De hervorming van de autofiscaliteit in Wallonië draaide uit op een jarenlange discussie. Eerst was het de bedoeling van minister van Mobiliteit Philippe Henry (Ecolo) om zowel de jaarlijkse verkeersbelasting als de inschrijvingstaks (BIV) te hervormen. Maar de Waalse regering geraakte het niet eens. Uiteindelijk kwam een slecht compromis uit de bus. Alleen de BIV verandert en omdat het gewicht één van de criteria is, worden elektrische wagens benadeeld. De nieuwe fiscaliteit start op 1 juli 2025.

Meer over de verkiezingen 2024

- Verkiezingen 2024: het hobbelige parcours van Vlaanderen
- Verkiezingen 2024: over Brusselse autohaat en Waalse mislukkingen
- Verkiezingen 2024: hoe België de automobilist steeds meer als een crimineel behandelt
- Verkiezingen 2024: hoe Europa vooral pestmaatregelen tegen auto's bedacht