In 2016 verhoogde de overheid de accijns op diesel. Het was één van de maatregelen om het gat van € 2,2 miljard in de begroting te delven. Het helpt ook dat de diesel sinds het uitbreken van het dieselschandaal verketterd wordt. Dieselgate, zoals het al snel werd genoemd, draait rond sjoemelsoftware in gigantische hoeveelheden dieselwagens van de merken VW, Skoda, Seat, Audi en Porsche. Het vormde de aanleiding voor een sterk Europees antidiesentiment, vooral in politieke gelederen. Diesels worden uit sommige steden geweerd, of de jongste generatie diesels echt minder vervuilend zijn dan moderne benzinewagens, staat niet vast. Recente cijfers suggereren eerder het tegendeel.

De brandstofprijs omvat in essentie twee belastingcomponenten. Er is een vaste accijns per liter. Daarnaast wordt er op de totale kostprijs (accijns incluis) ook nog 21% BTW geheven. Terwijl de accijns bij een hogere basisprijs (zie tabellen hieronder) constant blijft, geniet de overheid vanzelfsprekend meer BTW-inkomen wanneer hetzij de basisprijs, hetzij de accijns de hoogte ingaan.

Euro 95 E10

Historisch gezien hief de overheid meer accijns op benzine dan op diesel. Dat verschil werd de afgelopen jaren echter helemaal dichtgefiets. Heden zit in de prijs van benzine en diesel even veel accijns vervat. In vergelijking met ditzelfde overzicht dat we twee jaar geleden publiceerden (zie hier) steeg de productie- en distributiekost aanzienlijk. Een verschil dat niet louter verklaard kan worden door de prijsstijging op de internationele oliemarkten. De omschakeling van conventionele Euro 95 naar Euro 95 E10, met een hoger percentage biobrandstoffen, is mee met de vinger te wijzen. Het zijn vooral niet-oliederivaten in het recept die de prijs omhoog dreven. De samenstelling van de brandstof wordt door Europa opgelegd. Toch bedraagt de hieronder als basisprijs geafficheerde kost, waarin ook de winst voor de pomphouder vervat zit, niet eens de helft van de feitelijke kostprijs. De accijns is bijna net zo hoog als de kost inclusief de winstmarge. Op het totaal (ja, inclusief accijns) wordt vervolgens nog eens 21% BTW verrekend.

Diesel B10

Aan de pomp heet diesel tegenwoordig B7. Dieselbrandstof die overigens niet op die manier wordt geproduceerd. Dat is B10. Het is immers de bedoeling dat ze 10% biobrandstof omvat. Net zoals bij de benzine, stuwden de prijs van een vat ruwe olie en aanpassingen aan het recept de prijs omhoog. De basisprijs (productiekost, distributiekost, Apetra-bijdragen - voor de strategische oliereserve - en winst voor de pomphouder) kosten heden maximaal € 0,7613. Twee jaar geleden was dat nog amper € 0,460. Tegelijk werd de accijns gelijkgeschakeld met die op benzine. Nu komt er daardoor per liter € 0,6 bij. Twee jaar geleden was dat nog slechts € 0,48. De stijging van de twee prijscomponenten levert de overheid vanzelfsprekend ook flink meer BTW-inkomen op. Elke liter levert net niet de helft meer aan BTW-inkomen op. Onderstaande tabel maakt de verhoudingen duidelijk (op datum van publicatie van dit item).

LPG

LPG is een brandstof waarop géén accijns wordt geheven, alleen BTW. Bovendien is de productiekost ervan lager dan van andere brandstoffen. Voeg er € 0,098 BTW aan toe en je komt op de maximumprijs van € 0,563. Twee jaar geleden was dat nog € 0,383.