De goedkope auto sterft uit. Straks is het er helemaal mee gedaan. Wie nu nog wat zoekt kan soms wel een autootje op de kop tikken voor minder dan 10.000 euro. Een Fiat Panda bijvoorbeeld. In een gamma als dat van Dacia heb je zelfs wat keuze. Maar wie nog voor een scherpe prijs een auto op de kop wil tikken, doet dat beter meteen…

Een goedkope auto wordt onmogelijk

Waarom de goedkope auto verdwijnt? Daarvoor kan je met een dikke vinger wijzen naar de ambities van Europa om de beste te zijn. Op vlak van veiligheid bijvoorbeeld. Geen enkele andere regio legt zo’n strenge normen op. Met nu zelfs auto’s die verplicht de hulpdiensten moeten bellen wanneer ze in een ongeval betrokken geraken. De Europeaan krijgt op die manier wellicht zowat de veiligste auto’s ter wereld in de showroom. Maar die airbags, camera’s, noodremhulp, voetgangerdetectie, stabiliiteitscontrole, bandendrukcontrole… zorgen wel voor een hogere prijs. Elk nieuw snufje doet er honderd tot een paar honderd euro bij. Zit het er niet op, dan mag de auto de Europese markt niet op.

De prijs van schone lucht

De genadeslag voor de goedkope auto, wordt echter de nieuwe uitstootdoelstelling van Europa. Op dat vlak zijn er twee evoluties die de consument elk afzonderlijk in z’n portefeuille zal voelen. Enerzijds is er een nieuwe, strengere Euro 6d-uitstootnorm die vanaf januari 2021 van toepassing is op alle nieuwe auto’s (vanaf begin dit jaar is er verplicht voor nieuwe homologaties). Die legt de lat voor uitlaatgassen weer flink hoger. Zo hoog dat steeds meer auto’s lucht zullen uitstoten die zuiverder is dan de omgeving waardoor ze rijden. Vooral in steden. Dat is fijn want zo wordt de auto een deel van de oplossing, niet van het probleem. Dat vergt echter een hoop filters, die heel wat geld kosten. Heel wat Euro 6d-auto’s werken straks met twee catalysatoren in plaats van één en spuiten misschien ook nog uitlaatgaszuiverende vloeistof (AdBlue) in. Alleen de uitlaatlijn kost straks net zo veel als een goedkope auto 10 jaar geleden kostte.

En dan is er nog de EU-uitstootdoelstelling

Ook weer de de strengste ter wereld. En dan is er nog de EU-uitstootdoelstelling. De strengste ter wereld. Al vanaf dit jaar mag een automerk nog hooguit 95gr/km uitstoten. Tegen 2025 mag dat nog amper 81g/km zijn. Tegen 2030… 59g/km. Zet dat om in brandstofverbruik en je hebt het over een liter of twee. Twee!

Gedeeltelijke elektrificatie is al de komende jaren een must

Kleine auto’s die zonder elektrificatie (hetzij mild hybrid, hetzij als volwaardige hybride) aan een CO2-uitstoot van minder dan 95g/km komen, zijn op één hand te tellen. Zelfs een kleintje als een Fiat Panda heeft daar elektrische ondersteuning voor nodig. En dan komt die aan 88g/km. Aan de kassa kost je dat 700 euro extra (de Fiat Panda mild hybrid kost 11.980 euro, een identiek uitgeruste conventionele Panda kost 11.280 euro), maar de werkelijke kost ligt wat hoger. Heel wat automerken absorberen die in de prijs van wat extra uitrusting in de hoop dat de consument de pil wat makkelijker kan slikken. Elektrische ondersteuning kan je bijna nergens krijgen met de goedkoopste basisuitrusting. Binnenkort moét evenwel elke auto geëlektrificeerd zijn...

Een automerk zit met andere woorden gevangen tussen vier muren: de omslachtige, dure en ongunstige WLTP-homologatieprocedure (die zelfs per optie de CO2-afgifte in kaart brengt), de Euro 6d uitstootnorm die vanaf 1 januari 2021 voor alle auto’s verplicht is, de CO2-doelstelling van amper 95gram die eigenlijk al dit jaar in voege trad en… wat de consument wil betalen voor een kleine auto. Aan dat laatste is immers een grens. Mensen die 30.000 euro willen neertellen voor een stadsautootje zijn op één hand te tellen. En dat is de richting die het uitgaat…

Ter illustratie: de huidige Fiat 500 staat in z’n hybridevariant in de catalogus vanaf 13.990 euro. Maar de volgende Fiat 500 is al voorgesteld. Die komt er alleen nog in een elektrische versie en heeft een vanafprijs van 37.900 euro.

Wat wil dat nu zeggen in de praktijk?

Kleine, compacte autootjes riskeren onverkoopbaar en onrendabel te worden. Een grote auto maken kost immers niet zo veel meer dan een kleine. Heel wat automerken zien dat probleem al een hele tijd komen en gingen op de rem staan. Dat is duidelijk te zien aan de leeftijd van de modellen uit het subcompacte (A) en compacte (B) segment. De Peugeot 108, Citroën C1, Toyota Aygo dateren uit 2014 en zijn in principe in 2021 aan vervanging toe. Maar die komt niet. Bij Fiat wordt aan een nieuwe Panda gewerkt, gebaseerd op de Centoventi Concept Car uit 2019. Het zal tijd worden, want de huidige generatie is al 9 jaar op de markt. Maar die wordt dan weer flink wat groter én… elektrisch. De huidige Fiat 500 gaat al mee sinds… 2007. Bij Ford verdween de Ka al uit het gamma. Er was geen opvolger. Smart, het slimme ultracompacte merk van Mercedes, verkoopt alleen nog elektrische versies… en zag z’n verkoop decimeren. De drieling Volkswagen Up, Skoda Citigo en Seat Mii… worden nu uitgerangeerd na enkele jaren te hebben gerokken. Neen, er is geen opvolging.

En wat dan met een merk dat uitsluitend goedkope auto’s maakt? Dacia, zeg maar. Ook daar zijn de gevolgen van de EU-strategie duidelijk. In maart 2019 vond je er nog een Logan in de catalogus voor 6.990 euro. Begin dit jaar was dat opgelopen naar 7.500 euro. Deze zomer werd dat 8.890 euro. +27% op anderhalf jaar tijd. De nieuwe Logan komt niet meer naar het Oude Continent. Dat zal het moeten stellen met een Sandero. Ja, een duurdere Sandero. Kersverse Renault-baas Luca De Meo (voorheen de baas bij Seat), heeft wel een oplossing voor dat merk. Dat wordt de komende tijd volwassen en zal zich ten aanzien van Renault verhouden zoals Skoda ten aanzien van VW. Lees: het wordt duurder. Het kàn niet anders. Over Renault gesproken, diezelfde De Meo liet al verstaan dat Renault zich in de toekomst zal concentreren op modellen in het C-segment. De kleinere segmenten zijn “te risicovol” verklaarde hij tegen Franse media. En dat van een merk dat met de Twingo een succesvolle A-segmenter in het gamma heeft. In het B-segment is de toekomst van de Renault Clio zelfs niet veilig. Dat is de best verkopende particuliere auto van Europa!

Auto’s worden duurder

Kortom: wie nog een goedkope auto wil, koopt hem beter nu meteen. Tegen begin 2021 wordt hij geheid duurder. En op korte termijn riskeert hij voor altijd te verdwijnen. Of de tweedehandsmarkt (tijdelijk) soelaas zal kunnen brengen, is evenmin duidelijk. Worden nieuwe auto's duurder en stijgt de vraag naar occasies, dan gaat de prijs daarvan ook omhoog, voorspellen analisten.